De AEX-index bestaat sinds 1983 en werd in de beginjaren aangeduid als de EOE, vernoemd naar de toenmalige optiebeurs. Inmiddels is de naam AEX ingeburgerd.

Het beeld dat de index schetst is wisselend. Hoewel het langjarige gemiddelde rendement solide oogt, blijft het resultaat in de afgelopen jaren gemiddeld achter bij historische gegevens.

Wil je alle artikelen kunnen lezen en elke podcast beluisteren? Neem dan een abonnement en krijg toegang tot alle artikelen en de database met duizenden berichten.

Schommelingen door economische onzekerheid, dividendmomenten, geopolitieke ontwikkelingen en vooral door de samenstelling, met een handvol zwaarwegers maken duidelijk dat rendement allerminst gelijkmatig verdeeld is.

Context en de gemiddelden

Sinds de oprichting heeft de AEX op basis van koersontwikkeling een gemiddeld jaarlijks rendement behaald van ongeveer 8,9%. Wie dividenden herbelegt — wat essentieel is voor het werkelijke rendement — komt uit op circa 11,8% per jaar (AEX GR-index).

Over de afgelopen 20 jaar is dat rendement echter duidelijk lager geworden. Tussen 2005 en 2025 ligt het gemiddeld jaarrendement op ongeveer 5% inclusief dividend. Deze ondermaatse prestatie is mede het gevolg van de samenstelling van de index zelf.

De AEX kent een relatief beperkte spreiding, waarbij een handvol dominante namen zwaar doorwegen. Vier bedrijven bepalen voor een groot deel de richting van de index met een gezamenlijke weging van ruim 51%.

Dat zijn Unilever (15,68%), Shell PLC (15,63%), ASML Holding (10,69%) en RELX (9,53%).

Als zwaargewichten binnen de index niet synchroon bewegen – bijvoorbeeld wanneer ze zijwaarts gaan of uiteenlopende richtingen op bewegen – kan dat een onevenredig grote invloed hebben op het totale rendement.

Terug naar gemiddelden

Op maandbasis zijn er grote verschillen. In maart 2020, tijdens het begin van de coronacrisis, verloor de AEX in één maand ruim 11%. Daartegenover stonden hersteljaren zoals 2009, waarin de index vanaf het dieptepunt met meer dan 70% steeg. In 2019 behaalde de AEX een jaarrendement van bijna 24%, één van de sterkste jaren van het afgelopen decennium.

Naast die extreme uitslagen zijn er seizoenspatronen zichtbaar. April is historisch vaak een positieve maand, onder meer door dividenduitkeringen, terwijl mei tot en met september gemiddeld zwakker presteren. De bekende strategie Sell in May and go away vindt hier deels steun.

Belangrijkste cijfers en observaties

• Langjarig rendement:
  • Zonder dividend: gemiddeld +8,9% per jaar
  • Met herbelegd dividend (AEX GR): gemiddeld +11,8% per jaar
• Rendement over de periode 2005–2025: gemiddeld +5% per jaar inclusief dividend
• Gemiddeld dividendrendement: ongeveer 2,7% per jaar, vooral uitgekeerd in het voorjaar
• Theoretisch maandrendement (op basis van jaargemiddelde):
  • Op basis van 8,9% → ca. 0,74% per maand
  • Op basis van 11,8% → ca. 0,98% per maand (dividend)

Conclusie

Op lange termijn biedt de AEX een redelijk rendement, zeker bij herbelegging van dividenden. Maar in de afgelopen twintig jaar bleef het rendement structureel achter bij het historisch gemiddelde.

Dat komt niet alleen door externe schokken, maar ook door de relatief smalle en eenzijdige samenstelling van de index. Te veel weging in enkele zwaargewichten vergroot de kwetsbaarheid bij sector of aandeel specifieke effecten.