Het nucleaire complex van Natanz in Iran is één van de grootste en meest strategische installaties van het land. Het doel om deze uit te schakelen is vrijwel onmogelijk zonder speciale wapens of troepen op de grond, en dat laatste lijkt voorlopig irreëel.

Wil je alle artikelen kunnen lezen en elke podcast beluisteren? Neem dan een abonnement en krijg toegang tot alle artikelen en de database met duizenden berichten.

Het ligt ongeveer 250 kilometer ten zuiden van Teheran en speelt een centrale rol in het Iraanse programma voor uraniumverrijking. De site bestaat uit meerdere onderdelen, waaronder ondergrondse faciliteiten die speciaal zijn ontworpen om aanvallen van buitenaf te weerstaan. De omvang en diepte van deze installaties maken het complex moeilijk te vernietigen, zelfs met gerichte militaire operaties.

De hoofdinstallatie, bekend als de Fuel Enrichment Plant, beslaat een oppervlakte van ongeveer 100.000 vierkante meter. Deze faciliteit bestaat uit twee grote hallen waarin centrifuges staan opgesteld die uranium verrijken. Elke hal is ontworpen voor een capaciteit van circa 50.000 centrifuges. In de praktijk zijn er op dit moment naar schatting zo’n 14.000 centrifuges geplaatst, waarvan het grootste deel actief is.

Een belangrijk onderdeel van Natanz is ook de pilotfabriek, een kleinere, bovengrondse faciliteit waar geavanceerde centrifuges worden getest en voorbereid voor bredere inzet. Hier kunnen ongeveer duizend centrifuges draaien, waaronder de modernere IR-4 en IR-6 modellen die uranium kunnen verrijken tot niveaus boven 60 procent.

Het complex is zwaar beveiligd. De ondergrondse installaties liggen minimaal acht meter onder de grond, met daarboven gewapend beton en een dikke laag aarde voor extra bescherming.

Recente satellietbeelden en analyses wijzen erop dat Iran ook bezig is met een nog dieper gelegen tunnelcomplex in een nabijgelegen berg. Dit zou mogelijk tot 100 meter diep kunnen liggen, waardoor de installaties vrijwel immuun zijn voor conventionele luchtaanvallen.

Natanz is al meerdere keren het doelwit geweest van sabotage, onder meer via cyberaanvallen zoals Stuxnet. Toch blijft het complex vooralsnog operationeel en is het steeds verder uitgebreid en gemoderniseerd. De diepte, omvang en capaciteit maken het tot één van de belangrijkste elementen in het nucleaire dossier rond Iran.