De Europese Unie werkt aan een voorstel voor een nieuwe belasting op bedrijven met een netto-omzet van meer dan 50 miljoen euro. Dit schrijft the Financial Times. Ook bedrijven met een hoofdzetel buiten de EU zouden deze belasting moeten gaan betalen.

Wil je alle artikelen kunnen lezen en elke podcast beluisteren? Neem dan een abonnement en krijg toegang tot alle artikelen en de database met duizenden berichten.

Het doel is om nieuwe inkomstenbronnen aan te boren voor de EU-begroting. Het voorstel moet nog worden goedgekeurd door alle 27 lidstaten, wat geen vanzelfsprekendheid is. De implicaties van deze maatregel kunnen groot zijn, zowel politiek als economisch.

Implicaties

Hoewel het voorstel zich presenteert als een brede bijdrage aan de Europese begroting, is het nog onzeker of dit daadwerkelijk de juiste oplossing is.

In veel EU-lidstaten is de belastingdruk voor kleine en middelgrote bedrijven de afgelopen jaren al fors gestegen.

Ook zijn er internationale minimum-belasting-afspraken gemaakt, het afbouwen van fiscale voordelen en de invoering van extra sectorheffingen, zoals op banken en energiebedrijven.

Tegelijkertijd is de afgelopen jaren vooral de druk op burgers nog veel meer toegenomen. In veel landen voelen huishoudens de gevolgen van stijgende accijnzen, energieheffingen, btw-verhogingen en verminderde koopkracht.

Wat dat betreft is de vraag gerechtvaardigd of een nieuwe belasting op bedrijven het daadwerkelijke probleem oplost.

Onderliggend ligt de structurele kwestie van een te grote en dure EU-bureaucratie in Brussel, en het gebrek aan evaluatie van eerdere, vaak inefficiënte of budgetverslindende EU-projecten.

Zonder grondige hervormingen aan de uitgavenzijde dreigt deze nieuwe belasting slechts een tijdelijke pleister te worden op een steeds complexer begrotingsprobleem.

Vertrek en minder activiteit van bedrijven

Het risico bestaat bovendien dat grote ondernemingen deze stap als een nieuwe aanslag op hun winstgevendheid zien. In reactie daarop zouden zij kunnen besluiten hun structuur fundamenteel aan te passen.

Dat kan betekenen dat zij (ook bedrijven die reeds een hoofdzetel buiten de EU hebben en die ook worden belast) hun Europese activiteiten beperken, en EU-bedrijven hun hoofdkantoor verplaatsen naar een land buiten de Europese Unie – bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten.

Immers, het risico op een zogenaamde belastingspiraal en nog hogere lasten binnen de EU kan het gevolg zijn van deze maatregel.

In het uiterste geval zou dat kunnen neerkomen op een daadwerkelijk vertrek uit de EU, inclusief de verplaatsing van fabrieken en andere activiteiten, met juridische en fiscale verankering elders.

Daarmee zou niet alleen de investeringsbereidheid afnemen, maar ook het innovatieve en economische vermogen van Europa als geheel verzwakken.

Het voorstel komt op een gevoelig moment. De spanningen met de Verenigde Staten lopen op door dreigende nieuwe importheffingen van president Trump, die zich fel keert tegen de Europese aanpak van grote technologiebedrijven.

Wel heeft de Europese Commissie eerdere plannen voor een specifieke digitale dienstenbelasting op Amerikaanse techreuzen als Apple en Meta laten varen, hoewel deze bedrijven wel geraakt zouden worden door de bredere nieuwe heffing.

Belangrijkste punten

• Nieuwe belasting gericht op bedrijven met een netto-omzet > €50 miljoen
• Geldt voor alle grote bedrijven in de EU, ongeacht waar het hoofdkantoor zich bevindt, dus ook bedrijven buiten de EU
• Het systeem bevat inkomensschijven: hoe hoger de omzet, hoe hoger de bijdrage
• Eerdere plannen voor specifieke digitale dienstenbelasting zijn losgelaten
• Bedrijven als Apple en Meta vallen wel onder de nieuwe algemene heffing
• Voorstel moet door alle 27 lidstaten worden goedgekeurd
• Mogelijke extra heffingen op niet-gerecycled e-waste en tabak
• Timing is gevoelig door mogelijke Amerikaanse tarieven richting de EU

Conclusie

De plannen van Brussel lijken ingegeven door een groeiende behoefte aan nieuwe financieringsbronnen, maar het risico bestaat dat het vestigingsklimaat in de EU verslechtert.

Grote bedrijven hebben de afgelopen jaren al aanzienlijke fiscale aanpassingen moeten verwerken. Tegelijkertijd voelen steeds meer burgers de lasten van stijgende kosten en overheidsdruk.

Zonder een grondige evaluatie van de Brusselse uitgavenkant en eerdere projecten dreigt de maatregel vooral symptoombestrijding te worden.

Als bedrijven zich door deze maatregel daadwerkelijk terugtrekken of hun hoofdkantoor elders vestigen met minder activiteiten in de EU, kan dat Europa economisch verzwakken.

Het voorstel staat nog in de kinderschoenen, maar de contouren roepen nu al stevige vragen op over de economische logica en de geopolitieke gevolgen.

https://www.reuters.com/business/eu-plans-new-tax-big-corporates-boost-budget-ft-2025-07-11/